ศาลหลักเมืองลำปางปัจจุบันตั้งอยู่ที่ : หน้าศาลากลาง (หลังเก่า) ฝั่งตรงข้ามกับตลาดสดเทศบาล ๑ ถนนไปรษณีย์ ตำบลหัวเวียง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง
ศาลเจ้าพ่อหลักเมือง สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองประจำจังหวัดลำปาง เสาหลักเมืองของจังหวัดลำปางเป็นเสาไม้สัก มีด้วยกัน ๓ หลัก ได้แก่
เสาหลักเมืองหลักแรก สันนิษฐานว่าคือเสาต้นเล็กที่สุด ตามประวัติระบุว่าในปีพุทธศักราช ๒๔๐๐ เจ้าวรญาณรังษีราชธรรม พร้อมด้วยครูบาอาโนชัยธรรมจินดามุนี และพระเถระ ๔ รูป รวมถึงพ่อเมืองทั้งสี่ ได้ฝังเสาหลักเมืองหลักแรกของเมืองลำปางนี้ ณ วัดปงสนุก ซึ่งถือเป็นวัดสะดือเมือง หรือวัดศูนย์กลางเมืองเขลางค์ยุคที่สอง
เสาหลักเมืองหลักที่สอง สร้างขึ้นในสมัยเจ้าพรหมาธิพงษ์ธาดา ราวปีพุทธศักราช ๒๔๑๖โดยมีการฝังหลักเมืองหลักนี้ ณ ฝั่งเมืองใหม่ ซึ่งก็คือหลังจากการย้ายศูนย์กลางเมืองจากฝั่งตะวันตกมาตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำวัง บริเวณคุ้มเจ้าราชวงศ์
เสาหลักเมืองหลักที่สาม สร้างราวปีพุทธศักราช ๒๔๓๐ สมัยเจ้านรนันท์ชัยชวลิต ต่อมา เมื่อการสร้างศาลากลางจังหวัดแล้วเสร็จ จึงได้อัญเชิญหลักเมืองทั้งสามมาไว้ ณ ที่แห่งนี้ กระทั่งมีการสร้างมณฑปครอบในปีพุทธศักราช ๒๕๑๑ ตรงกับสมัยนายสุบิน เกษทอง เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง, จอมพลประภาส จารุเสถียร รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยในยุคนั้นยังมาร่วมในพิธีวางศิลาฤกษ์
สิ่งที่ต้องเตรียม
- ธูป 3 ดอก
- เทียน 1 เล่ม
- ทองคำเปลว /ทองคำแผ่น
- ดอกบัว 2 ดอก
- พวงมาลัย 2 พวง
- ผ้าแพร 3 สี
วิธีการไหว้ศาลหลักเมือง
วิธีการไหว้นั้นก็ไม่ได้ยุ่งยากซับซ้อนอะไรมากมายเลย โดยเริ่มจากการไหว้พระที่หอพระพุทธรูปก่อน แล้วทำการปิดทอง ผูกผ้าแพรที่องค์พระหลักของเมืองจำลอง และนำพวงมาลัยไปถวายหลักเมืององค์จริง จากนั้นให้ถวายพวงมาลัยแก่องค์เทพารักษ์ทั้ง 5 พร้อมเติมน้ำมันตะเกียงพระประจำวันเกิด จากนั้นให้อธิษฐานขอพรและท่องคาถาบูชาองค์พระหลักเมือง ดังนี้
…ท่องนะโม 3 จบ…
ศรีโรเม เทพเทวานัง พระหลักเมืองเทวานัง พระภูมิเทวานัง ทีปธูปจะบุปผัง สักการะวันทนัง สูปพยัญชนะ สัมปันนัง
สารีนัง อุททะกัง วะรัง เตปิตุมเห อานุรักษ์ขันตุ อาโรขเยนะ สุเขนะจะ
ข้อดีการไหว้ศาลหลักเมือง
- เพื่อเป็นการเสริมความมั่นคงในชีวิต ให้ชีวิตราบรื่น มีความสุขสมหวัง พบเจอแต่ความเจริญก้าวหน้าในชีวิต ไร้ซึ่งอุปสรรคใดๆ ทั้งปวง
- เพื่อเป็นการเสริมความมั่นคงด้านการงาน บางคนอาจจะกราบไหว้ขอพรขอให้การงานมั่นคง ก้าวหน้า ได้เลื่อนยศเลื่อนขั้นตำแหน่งต่างๆ หรือแม้แต่ขอให้ได้งานตามที่ชอบที่หวังไว้
- เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคล เสริมพลังบุญ และทำให้มีพลังกาย พลังใจที่เข้มแข็งและมั่นคง สามารถฝ่าฟันและเอาชนะอุปสรรคต่างๆ ในชีวิตไปได้